Future of Energy in Europe

De inzet van Duitsland voor Noord Stream 2 biedt Nederland een kans om het voortouw te nemen in de strijd t.a.v klimaatverandering

De Nederlandse premier, Mark Rutte, heeft meegedeeld dat Nederland het probleem van de klimaatverandering niet alleen kan aanpakken, en heeft Duitsland en andere gelijkgestemde Europese landen opgeroepen om aan gezamenlijke oplossingen te werken.

Na een ontmoeting op 22 augustus met de bondskanselier van Duitsland, Angela Merkel, zei de heer Rutte dat, hoewel er meningsverschillen met Duitsland waren over hoe de klimaatverandering het beste kan worden aangepakt, deze verschillen ook als kansen kunnen worden gezien.

IIn juni heeft de Nederlandse regering overeenstemming bereikt over het nieuwste klimaatactieplan van het land, waarin een aantal klimaatbeschermingsmaatregelen zijn opgenomen, waaronder de invoering van CO2-belastingen en verhoging van de huidige energiebelastingen voor industriële producenten, evenals compensatie voor huishoudelijke consumenten. Met deze strategie wil Nederland zijn CO2-uitstoot tegen 2030 met ten minste 49 procent verminderen en de elektriciteitsproductie tegen 2050 volledig CO2-neutraal maken.

Mevrouw Merkel heeft op haar beurt opgemerkt dat de Nederlandse benadering van klimaatverandering ‘een goed voorbeeld is om te volgen’. Ze heeft benadrukt dat de discussie over klimaatbescherming niet alleen over het verbieden van bronnen moet gaan, maar ook over technologische innovatie en hoe het publiek zelf overtuigd kan worden om bewust klimaatvriendelijker te zijn.

“We leven hedendaags niet op duurzame wijze”, vertelde de Duitse bondskanselier aan verslaggevers na de introductie van de eigen klimaatactieovereenkomst van Duitsland op 20 september. Het plan, dat maatregelen voorstelt om de uitstoot van broeikasgassen in de komende 11 jaar met 55 procent te verminderen in vergelijking met 1990, werd onmiddellijk afgewezen door Duitse klimaatprotestanten die het als onvoldoende beschreven.

Bovendien kondigde de Duitse regering onlangs aan dat ze haar doelstelling van 2020, wat betreft het verminderen van de uitstoot met 40 procent zou missen, nieuws dat vervolgde met één van de grootste klimaatprotesten in de geschiedenis van het land.
Duitsland is voor 26,5 procent afhankelijk van aardgas in haar energieverbruik, één van de redenen waarom het de Russische Nord Stream 2-pijpleiding heeft gesteund, die Russisch gas via de Baltische Zee naar Duitsland zal leveren, en één van de redenen waarom het land haar “schone schijn” aan het verliezen is als Europa’s kampioen in duurzame energie.

De Nord Stream 2-pijpleiding, die naar verwachting begin 2020 voltooid zal zijn, zal elk jaar 55 miljard kubieke meter aardgas leveren en ongeveer 106 miljoen ton aan CO2-uitstoot produceren, evenals methaan, een bijproduct van brandend gas dat wel 75 keer krachtiger zal zijn dan koolstofdioxide.

“Mevrouw Merkel was een voorvechter van de Overeenkomst van Parijs en het multilaterale kader om de klimaatverandering in het algemeen aan te pakken,” vertelde Jennifer Morgan, uitvoerend directeur van Greenpeace International, aan de Financial Times. Ze voegde er echter aan toe dat wat betreft haar thuisland de situatie compleet anders is, wat wijst op de heropening van Duitse kolencentrales om te voldoen aan binnenlandse economische eisen.

Het klimaatprobleem is voor Nederland van bijzonder belang, één van de Europese landen die het meest rechtstreeks wordt getroffen door klimaatverandering vanwege de stijgende zeespiegel van haar oevers. Nu Duitsland steeds meer zijn positie als leider op het gebied van klimaatbescherming verliest, is Nederland misschien al snel de Europese koploper. Het stijgende energieverbruik van Duitsland duwde de regering van het land ertoe om de invoer van gas te verhogen en Nord Stream 2 te ondersteunen, terwijl Nederland zich verplichtte tot een nulgasbeleid: in maart 2018 besloot de Nederlandse regering te streven naar een volledig einde van aardgas gebruik in de bebouwde omgeving tegen 2050 en heeft de voortijdige sluiting van het grote Groningen-gasveld in het noordelijke deel van het land tegen 2030 aangekondigd.

“Het versterken van de klimaatbescherming is een hoge prioriteit voor de Nederlandse overheid, die naar een sterke vermindering van de uitstoot van broeikasgassen binnen de nationale context streeft , maar ook op EU-niveau in samenwerking met andere Europese lidstaten,” Paul Hofhuis, een senior onderzoeksmedewerker bij het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen zei eerder deze maand, en benadrukte dat “Nederland de Europese doelstelling van een 40 procent reductie van de uitstoot tegen 2030 naar 55 procent wil verhogen, in lijn met zijn ambitie om tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken.“

De rol van Nederland in Nord Stream 2 kan echter ook leiden tot beschuldigingen dat het land niet alles doet om de klimaatverandering aan te pakken. Verschillende Nederlandse bedrijven, waaronder Gasunie, nemen deel aan het project.Nord Stream 2

Veel landen in Oost-Europa, met name Polen, de Baltische staten en Oekraïne, verzetten zich tegen , deels vanwege de verwachting van een verlies van transitokosten en deels vanwege de vrees dat hun economische en fysieke veiligheid in gevaar zullen komen als het project voltooid. Als Nederland serieus de koploper op het gebied van klimaatverandering wil worden, moet het misschien zijn steun – zij het stilzwijgend – voor het Nord Stream 2-project heroverwegen.